m

Wydarzenia

aktualizowano: 2015-07-08 Odsłon: 1543

Monograficzne opracowanie dwóch cmentarzysk kurhanowych z późnej epoki brązu w Dolicach na Pomorzu Zachodnim.

Najnowszy projekt Muzeum!

W 2015 roku Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie rozpoczęło realizację zadania pod nazwą Monograficzne opracowanie dwóch cmentarzysk kurhanowych z późnej epoki brązu w Dolicach na Pomorzu Zachodnim. Zadanie to uzyskało dofinansowanie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Dziedzictwo kulturowe priorytet Ochrona zabytków archeologicznych. Jego głównym celem jest upowszechnienie, w postaci interdyscyplinarnej monografii, wyników archeologicznych badań wykopaliskowych, przeprowadzonych w latach 1976-1989 na dwóch niezwykle interesujących cmentarzyskach kurhanowych z późnej epoki brązu w Dolicach, pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie (stan. 30 i 40). Dla zachowania kompletności informacji pozyskanych podczas ówczesnych eksploracji wykopaliskowych, opracowaniem objęte zostały również materiały zabytkowe z dwóch sąsiednich, domniemanie osadowych stanowisk (stan. 35 i 45), rozpoznanych jedynie sondażowo, a tworzących z rzeczonymi nekropolami jeden kompleks osadniczy.

Cmentarzyska kurhanowe z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza stanowią trwały element krajobrazu kulturowego Pomorza. W zachodniej części regionu pojawiają się, jeśli pominąć wcześniejsze obiekty neolityczne, od końca II okresu epoki brązu (ok. połowy XIII w. p.n.e.), natomiast największą frekwencję wykazują w IV okresie (X – IX w. p.n.e.), przyjmując niekiedy postać rozległych nekropoli (np. Dolice, stan. 40), liczących nawet po kilkaset mogił, wśród których trafiają się niekiedy groby o wyjątkowym charakterze wyposażenia, tzw. książęce (np. Banie, pow. gryfiński). W następnym, V okresie (X/IX – poł. VIII w. p.n.e.) popularność grzebania zmarłych pod kamiennymi i kamienno-ziemnymi nasypami wyraźnie spada, nie tylko w zachodniej, ale i we wschodniej części Pomorza.

Z perspektywy badań nad pradziejami społeczności zachodniopomorskich w II i I tysiącleciu p.n.e., wnikliwej analizy wymagają kwestie: genezy, inspiracji oraz dość nagłego zaniku „idei kurhanowej”, uwzględniające złożony kontekst sytuacji kulturowej na tym obszarze. Nade wszystko sprawdzeniu powinna zostać poddana hipoteza, zakładająca iż pojawienie się w epoce brązu cmentarzysk kurhanowych na Pomorzu Zachodnim (oraz na całym Pomorzu) nastąpiło wskutek wędrówki z południa ku północy idei wznoszenia tego typu grobów, ich adaptacji i lokalnego przetworzenia, chronologicznie skorelowanych z jednoczesnym rozprzestrzenianiem się ciałopalenia.

Wyjątkowy charakter cmentarzysk kurhanowych leżących w międzyrzeczu dolnej Odry i Wieprzy, tak pod względem architektury grobowej, wyposażenia pochowków, jak i stratygrafii horyzontalnej, stawia te stanowiska w rzędzie zabytków o fundamentalnym znaczeniu dla narodowego dziedzictwa archeologicznego. Uwzględniając fakt permanentnego niszczenia obiektów kurhanowych wskutek stałej działalności człowieka, związanej z poszerzaniem terenów uprawnych i przemysłowych bądź okazjonalną, na ogół nielegalną, odkrywkową eksploatacją piasku, żwiru i kamieni wybieranych z konstrukcji grobowych dla potrzeb budowlanych, niezbędna staje się ich precyzyjna inwentaryzacja z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii dokumentacyjnych, zarówno do celów naukowych, jak i ochrony konserwatorskiej. A w ślad za tym edukacja lokalnych społeczności o konieczności oraz sposobach ochrony tych zabytków.

Pełne, wieloaspektowe poznawczo opracowanie wyników badań archeologicznych, prowadzonych przez 14 sezonów i zakończonych ćwierć wieku temu w Dolicach, leżących na terenie powiatu stargardzkiego, gdzie nadal nierozpoznanych inwazyjnie pozostaje ponad 80% kurhanów, a także kompletna, cyfrowa inwentaryzacja tych obiektów stanowią zadanie o niebagatelnym dla dziedzictwa narodowego znaczeniu naukowym i konserwatorskim.

aktualizowano: 2015-07-08
Wszystkich rekordów:

Muzeum mobile:

apple android

Na skróty:

BIP
Facebook Tweeter Instagram RSS

Zostań z nami: