m

Działalność naukowa

aktualizowano: 2013-09-12 Odsłon: 2899

W obliczu Boga i śmierci - w służbie człowiekowi. Konserwacja portretu, naczyń sakralnych i świeckich oraz funeraliów z XVII - XVIII w. ze zbiorów Muzeum w Stargardzie

Autor projektu: Jolanta Aniszewska
Czas realizacji: 2008 r.
Projekt uzyskał dofinansowanie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu operacyjnego: Dziedzictwo Narodowe, priorytet 2: Rozwój instytucji muzealnych


 

W ramach projektu przewidujemy wykonanie konserwacji 26 eksponatów ze zbiorów Muzeum w Stargardzie. Wszystkie obiekty pochodzą z XVII-XVIII w. Zostały one podzielone na trzy grupy rzeczowe: portret, naczynia sakralne i świeckie oraz funeralia. Niemal wszystkie wytworzono na Pomorzu, część z nich zaś w samym Stargardzie, co w kontekście ilości zachowanych pomorskich wytworów rzemiosła artystycznego w polskich zbiorach, decyduje o ich randze i znaczeniu. Większość z nich jest darami lub została zabezpieczona przez Muzeum podczas prac terenowych lub archeologicznych. Jedynie trzy spośród dwudziestu sześciu wybranych eksponatów zostały włączone do zbiorów Muzeum przed 1997 r.

Niestety burzliwe losy Pomorza, częste wojny, a w czasach nowożytnych zmiany granic, migracje ludności (a wraz z nimi również zabytków sztuki i rzemiosła), szczególnie dotkliwy tzw. powojenny szaber i wywożenie dóbr trofiejnych przez Armię Czerwoną, a także brak ciągłości istnienia Muzeum i tym samym ciągłości zbiorów muzealnych spowodowały, że interesujące nas eksponaty są nieliczne i rozproszone. Celem projektu jest więc konserwacja, której ostatecznym efektem będzie przywrócenie walorów ekspozycyjnych obiektom, a tym samym udostępnienie ich do badań naukowych oraz na potrzeby wystawiennicze. W etapie końcowym realizacji projektu przewidujemy wydanie folderu z opisem konserwowanych obiektów.

1. Portret pastora Michaela Plönziga, Pomorze, płótno, olej, XVII w.; MS/S/819

Portret pastora Michaela Plönziga należy do typowych przedstawień duchownych protestanckich, których początków należy się dopatrywać w wizerunkach pierwszych wielkich reformatorów, Marcina Lutra i Filipa Melanchtona. W zbiorach stargardzkiego Muzeum jest to jedyny XVIII w. portret osoby związanej z Pomorzem. Jest to jednocześnie jeden z nielicznych przykładów ikonografii wytworzonej do końca XVIII w. , związanej z terenem powiatu stargardzkiego (Koszewo leży nieopodal Stargardu), w polskich zbiorach muzealnych.

2-12. Grupa naczyń sakralnych i świeckich
Wszystkie obiekty w tej grupie rzeczowej są naczyniami cynowymi, z XVII-XVIII w. Cztery z nich to wyroby stargardzkie, pięć kolejnych należy wiązać z Pomorzem. Dwie pozostałe mają punce Gdańska i Gorzowa Wlkp.
Wszystkie znane stargardzkie wyroby konwisarskie znajdują się obecnie w zbiorach jedynie czterech muzeów: Muzeum Narodowego w Szczecinie, Muzeum Pojezierza Myśliborskiego w Myśliborzu, Muzeum Okręgowego w Gorzowie oraz Muzeum w Stargardzie (obiekty o nr inwentarzowych: MS/S/852; MS/S/796; MS/S/850; MS/S/851). Obiekty ze zbiorów Muzeum w Stargardzie mają punce: J. H. Kaysera, Christian Schwartza oraz Philippa Wilhelma Cannabaeusa. Kielich o numerze inw. MS/S/851 został prawdopodobnie wytworzony w Stargardzie (ufundowano go dla kościoła w Modrzewie w powiecie stargardzkim).
Wśród obiektów poddanych konserwacji w ramach niniejszego projektu znajdują się: pateny, kielichy mszalne, lichtarze ołtarzowe, misa chrzcielna, dzban i kufle

2. Patena, Johann Heinrich Kayser (Keyser), Stargard, cyna, odlew, rytowanie, ok. 1718 r.; MS/S/852
3. Patena, Melchior Friedrich Nieröse, Gorzów Wlkp., cyna, odlew, 1769 r.; MS/S/893
4. Misa chrzcielna, Pomorze, Trzebiatów n. Regą, cyna, odlew, XVIII w.; MS/S/896
5. Lichtarz ołtarzowy, Christian Schwartz (Schwarze), Stargard, cyna, odlew, ok. 1704 r.; MS/S/796
6. Lichtarz, Martin Lemcke, Pomorze, Kłodzino, powiat pyrzycki, cyna, odlew, rytowanie, 1666 r.; MS/S/895
7. Lichtarz, Pomorze, fundacja dla kościoła w Broczynie, cyna, odlew, rytowanie, 1653 r.; MS/S/894
8. Kielich mszalny, Stargard (?), cyna, odlew, rytowanie, 1678 r.; MS/S/851
9. Kielich mszalny, Philipp Wilhelm Cannabaeus (?), Stargard, cyna, odlew, ok. 1773 r.; MS/S/850
10. Dzban cynowy, Gottfried Hieronim Fischer, Gdańsk, cyna, odlew, rytowanie, 1799 r.; MS/S/312
11. Kufel, Pomorze (?), cyna, odlew, rytowanie, XVIII w.; MS/S/10
12. Kufel, Pomorze (?), cyna, odlew, rytowanie, XVIII w.; MS/S/514
13-26. Funeralia

Wszystkie omówione poniżej pozycje są obiektami o charakterze funeralnym. Z racji ich przeznaczenia są one rzadkością w zbiorach muzealnych. W przypadku muzealiów ze zbiorów Muzeum w Stargardzie są one tym bardziej wartościowe ponieważ są funeraliami pomorskich rodów szlacheckich, jednocześnie w kilku przypadkach urzędników rezydujących w Stargardzie (Wedlów, Oesterlingów, Eickstäetd, Küssow, Suckow, Krockow). Herby rodu von Wedel mogą być wiązane, zgodnie z sugestia darczyńcy, z linią Wedlów z Krępcewa (powiat stargardzki). Wśród czternastu eksponatów znajdują się trzy płyty nagrobne (MS/S/907, MS/S/908, MS/S/909) wieko trumny (916/IIb/A/S) oraz detale trumienne (MS/S/897, MS/S/898, MS/S/899, MS/S/900, MS/S/901, MS/S/902, MS/S/903,MS/S/904, MS/S/905, MS/S/906). Płyty nagrobne i część detali zostały zabezpieczone podczas prac terenowych przez pracowników Muzeum w Stargardzie. Wieko trumny z częściowo zachowaną inskrypcją zostało odkryte podczas prac archeologicznych na terenie klasztoru augustianów w Stargardzie.

13. Detal trumienny, Pomorze (?), cyna, odlew, XVIII w.; MS/S/897
14. Tablica inskrypcyjna trumienna, Pomorze (?), cyna, odlew, rytowanie, I poł. XVIII w.; MS/S/898
15. Tablica inskrypcyjna trumienna, Joachima Abrahama Oesterlinga, Pomorze, Koszewo, pow. Stargard, cyna, odlew, rytowanie, XVIII w.; MS/S/899
16. Tablica inskrypcyjna trumienna, Pomorze, Koszewo, cyna, odlew, rytowanie, XVIII w.; MS/S/900
17. Tablica inskrypcyjna trumienna, Ernsta Christiana von Oesterlinga, Pomorze, cyna, odlew, rytowanie, XVIII w.; MS/S/901
18. Tablica inskrypcyjna trumienna, Pomorze; cyna, odlew, XVIII/XIX w.; MS/S/902
19. Plakieta trumienna rodu von Oesterlingów (?), Pomorze (?), cyna, odlew, XVIII w.; MS/S/903
20. Plakieta trumienna, herb rodu von Oesterlingów, Pomorze (?), cyna, odlew, XVIII w.; MS/S/904
21. Herb trumienny rodu von Küssow, Pomorze (?), cyna, odlew, I poł. XVIII w.; MS/S/905
22. Plakieta trumienna, herb rodu von Eickstäetd, Pomorze (?), cyna, odlew, I poł. XVIII w.; MS/S/906
23. Płyta nagrobna; Jacob Heinrich von Sukow, Pomorze, wapień, relief, ok. 1700 r.; MS/S/907
24. Płyta nagrobna; Elizabeth Tugendreich von Sukow, Pomorze, wapień, relief, ok. 1732 r.; MS/S/908
25. Płyta nagrobna, Pomorze, piaskowiec (?), XIX w.; MS/S/909
26. Wieko trumny, Ernst von Krockow, Stargard, drewno, mosiądz, 1696 r.; nr inw. pol. 916/IIb/A/S

aktualizowano: 2013-09-12
Wszystkich rekordów:

Muzeum mobile:

apple android

Na skróty:

BIP
Facebook Tweeter Instagram RSS

Zostań z nami: