Wiek XIX był dla świata czasem wielu przemian, zarówno społecznych, kulturowych jak i gospodarczych. To era nowych odkryć i wynalazków. Tempa nabierała rewolucja przemysłowa, rozkwitają miasta. Te procesy nie ominęły także Stargardu. A jak wyglądało miasto nad Iną na przełomie XIX i XX wieku?

Stargard był jednym z największych miast rejencji szczecińskiej w prowincji Pomorze, stolicą powiatu szadzkiego (utworzonego w 1815 r.), a w 1901 r. stał się także powiatem miejskim. W ostatniej dekadzie XIX w. w Ratuszu urzędował nadburmistrz Hermann Pehlemann, a następnie Richard Schroeder. Na dzień 1 lutego 1900 r. w Stargardzie mieszkało 27 001 osób, w tym 1803 żołnierzy.

A jak wyglądał świat stargardzkiej fotografii?

Pierwsze stargardzkie zakłady fotograficzne prowadzili: Wichmann, Hardtke oraz Sprengel. Działały one już w 1860 r. Z upływem czasu coraz więcej osób zajmowało się komercyjnym wykonywaniem fotografii. Aż trzydzieści zakładów fotograficznych powstało w latach 1890-1910. Większość z nich działała przy obecnych ulicach: Szewskiej, Płatnerzy, Bolesława Krzywoustego, Grodzkiej, kard. Stefana Wyszyńskiego oraz na Rynku Staromiejskim.

Na zdjęciach z przełomu XIX i XX wieku na próżno szukać obrazów utrwalających codzienność, chwilę czy decydujący moment, ponieważ każde wykonane zdjęcie poprzedzone było długim czasem przygotowania. Cierpliwością musiał wykazać zarówno sam fotograf, jak i jego klient. Zdjęcia wykonywano głównie w atelier, a na wizytę trzeba było umówić się z wyprzedzeniem. Również sam strój musiał być skrupulatnie zaplanowany. W atelier klient był niczym aktor odgrywający wybraną przez siebie rolę. Do fotografa należało jednak wyszukiwanie odpowiedniej scenerii w studiu bądź w plenerze.

Mimo tego, iż fotografia była bardzo kosztowna, to szybko stawała się popularna. Niewiele osób było stać na zakup sprzętu, a  koszt wytworzenia jednego zdjęcia był równy kilkudniowym zarobkom robotnika. Kiedy pod koniec XIX w. zmniejszyły się rozmiary sprzętu fotograficznego, na rynku pojawiło się coraz więcej osób prowadzących działalność fotograficzną. Tak było również w Stargardzie.

Na wystawę zapraszamy od 1 grudnia 2016 r. do gmachu głównego MAH przy Rynku Staromiejskim 3.

Autorzy scenariusza i kuratorzy: Marta Bierca, Monika Ogiewa-Sejnota, Piotr Tarnawski.