Archiwum
Uzbrojenie i wyposażenie żołnierzy w "operacji pomorskiej" luty-marzec 1945 r.
Data rozpoczęcia: 28.02.2013
Data zakończenia: 15.06.2013
Niesłabnące zainteresowanie działaniami militarnymi w okresie II wojny światowej sprawiają, że temat uzbrojenia i wyposażenia żołnierzy walczących stron w końcowym okresie tego światowego konfliktu jest nader interesujący z punktu widzenia historyka-muzealnika. W oparciu o zbiory Muzeum w Stargardzie, zaprzyjaźnionych placówek muzealnych i indywidualnych pasjonatów historii powstała wystawa Uzbrojenie i wyposażenie żołnierzy w "operacji pomorskiej" luty-marzec 1945 roku, która została otwarta 28 lutego 2013 r. niemal dokładnie 68 lat po tych dramatycznych wydarzeniach.
"Operacja pomorska" przeprowadzona została siłami dwóch radzieckich frontów: 1. Frontu Białoruskiego pod dowództwem marszałka Gieorgija Żukowa i 2. Frontu Białoruskiego pod dowództwem marszałka Konstantego Rokossowskiego. W działaniach na Pomorzu brała też udział 1. Armia Wojska Polskiego. Na początku operacji długość linii frontu wynosiła 460 km, a głębokość zajmowanego terenu od 130 do 150 km.
Operacja zakończyła się rozbiciem niemieckiej Grupy Armii "Wisła" (powstałej 24 stycznia 1945 r. pod dowództwem Reichsführera SS Heinricha Himmlera). Złamanie niemieckiej obrony na Pomorzu pozwoliło skupić się sowieckiemu dowództwu na skoncentrowaniu masy wojsk na kierunku berlińskim i w połowie kwietnia 1945 r. przystąpić do ostatniego aktu II wojny światowej w Europie - szturmu na stolicę III Rzeszy.
Wystawa ukazuje wycinek podstawowego uzbrojenia, jakie mieli do dyspozycji żołnierze radzieccy, polscy i niemieccy. Pisząc o armii niemieckiej w odniesieniu do walk na Pomorzu w 1945 r. należy pamiętać, że w tym czasie i w tym miejscu była to zbiorowość różnych narodowości walczących pod sztandarami narodowego socjalizmu. Byli to m.in. Francuzi, Szwedzi, Duńczycy, Walonowie, Norwegowie. W szeregach Armii Czerwonej natomiast, oprócz najliczniej reprezentowanych Rosjan, Ukraińców i Białorusinów, walczyli również żołnierze pochodzący z dzisiejszego Tadżykistanu, Turkiestanu, Mołdawii, Gruzji oraz wiele innych narodowości obecnie już nieistniejącego Związku Radzieckiego.
Na wystawie zaprezentowanych jest ponad 150 eksponatów, z których większość wyprodukowana została w czasie II wojny światowej i powszechnie używana była w jej końcowym, decydującym okresie. Część eksponatów to produkcja przedwojenna lub powojenna modeli uzbrojenia i wyposażenia używanego w 1945 roku.
Obejrzeć można m.in.:
- karabiny maszynowe Maxim wz. 1910,
- pistolety maszynowe PPSz wz. 1941 i PPS wz. 1943,
- siodło jeździeckie i dwie szable radzieckiej kawalerii tzw. Szaszki,
- torbę lekarską radzieckiego lekarza z wyposażeniem,
- radziecki moździerz wz. 1937 kalibru 82 mm,
- niemiecki telefon polowy model 33 (Feldfernsprzecher 33) z 1944 r.,
- pistolety sygnałowe produkcji radzieckiej i niemieckiej.
Eksponaty prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów:
Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej w Kamieniu Pomorskim
Muzeum Okręgowego im. Stanisława Staszica w Pile
Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu
Muzeum Ziemi Wałeckiej w Wałczu
Muzeum w Stargardzie
oraz zbiorów prywatnych
Autorem i komisarzem wystawy jest Andrzej Bierca. Wystawę można zwiedzać do 15 czerwca 2013 r.